Blog

We kennen hem vooral van de controversiële uitspraken die hij doet. Reizigers uit niet-westerse landen toegang weigeren tot de Verenigde Staten. Het bouwen van een anti-immigratiemuur bij de Mexicaanse grens… Wie denkt Trump wel niet dat hij is? Via de media krijgen we vooral een negatief beeld van Trump te zien. Maar waarom is hij dan tóch zo populair? 

Op 24 januari jl. hield Trump een rally op Muscatine High School, Iowa. Ongelooflijk maar waar: hij wist mij een uur lang te boeien. Het lijkt me geen goed idee als deze man president van Amerika wordt. Maar eerlijk gezegd kwam hij verrassend sympathiek over. Én authentiek. Wat doet hij wellicht anders dan de gemiddelde politicus tijdens een speech waardoor hij succes oogst? Om te beginnen, speecht hij niet echt. Kijk maar eens naar de volgende vijf punten.

1. Trump houdt eigenlijk geen speech, maar vertelt een informeel verhaal. Het is alsof je een biertje met hem drinkt in een bar. Dit gevoel krijg je onder meer doordat hij eenvoudige taal gebruikt, veel oogcontact maakt met het publiek en veel ‘sterke verhalen’ vertelt waarin hij de held speelt. ‘Sanders got all the credits for beating Hillary, but it is really because of me.’
2. Het celebrity effect. Mensen luisteren nu eenmaal graag naar beroemdheden die rijk zijn. Het publiek hangt aan zijn lippen: ‘All my life I’ve been taking. Greedy. Now, I’m going to be greedy for Amerika!’ De verleiding is groot om te denken dat iemand die zo succesvol voor zichzelf is, ook zo succesvol voor Amerika kan zijn. Pas rond de 25e minuut gaat het praten over zichzelf (een beetje) over in praten over ‘wij’: ‘We are the silent majority.’
3. Meta-communicatie. Door veel meta-communicatie (communiceren over communiceren) toe te passen, oogt Trump authentiek. Hij belooft dat hij als president misschien wel zijn ‘eenvoudige’ taalgebruik zal moeten aanpassen, maar dat dit niets af zal doen aan de kracht en de intenties van zijn beslissingen – anders dan voorgaande presidenten. En over hoe hij zich gedraagt bij de rijke dames op palm beach waar het volgens hem er nogal opgeprikt aan toegaat zegt hij: ‘I am so political correct at Palm Beach…’. Trump beschrijft hoe mensen zich gedragen in verschillende milieus, maar profileert zichzelf al iemand die daar boven staat. Door zich in dit soort uitspraken af te zetten tegen zowel rijken als politici, zegt hij impliciet: ik sta aan de kant van het volk. Zijn eenvoudige taalgebruik sluit hierbij aan. ‘We can say incompetent, or we can just call it what it is: stupid.’
4. Oorlogstaal en krachttermen toepassen. Oorlogstaal en krachttermen kunnen heel overtuigend overkomen als je het geloofwaardig brengt. En dat doet Trump. Het publiek reageert enthousiast op uitspraken als: ‘We’re gonna knock the hell out of ISIS’, ‘Our country is going to hell,’ ‘My people are the smartest people’, ‘I’ll be the greatest job-president that God ever created’, ‘What China has done to us is the greatest crime in the history of the world’ et cetera.
5. Zijn eigen vermogen inzetten. Trump vermeldt herhaaldelijk dat hij als enige zijn eigen geld gebruikt. In tegenstelling tot alle anderen die geld lenen voor het voeren van campagne. Als je alleen eigen geld gebruikt, ben je ongevoelig voor de belangen van anderen lijkt hij te willen zeggen. Het maakt hem betrouwbaarder.

Wilders versus Trump? Appels en peren
In Nederland wordt Trump wel eens vergeleken met Wilders, maar de waarheid is dat je Trump eigenlijk met niemand kan vergelijken. Een uitspraak als ‘Im going to be the greatest job-president that God ever created?’ Ik kan werkelijk niemand anders bedenken die daarmee wegkomt. Mijn conclusie: het succes van Trump wordt mede verklaard doordat hij zich profileert als iemand die anders is en zijn informele spreekstijl. Als succesvolle beroemdheid en zakenman is hij ook daadwerkelijk anders dan de gemiddelde presidentskandidaat. Waar politici gewoonlijk op doorzichtige wijze anderen verhalen over hen laten ‘lekken’ waarin ze heldhaftig lijken, vertelt Trump ongegeneerd over zichzelf en komt zo authentieker over. Door zijn onderscheidende gedrag kan hij wel eens verder komen dan sommigen van ons zouden hopen. Zéker in een tijd waarin politici en hun manier van doen meer dan ooit teleurstellen en het vertrouwen van het volk kwijtraken.

Meer volgen over de Amerikaanse politiek? Op dit moment zijn Lars Duursma, Victor Vlam en Bertine Moenaff in Iowa om de primary’s te volgen en ze tweeten er regelmatig over. Aankomende dinsdag sluit ik bij ze aan in New Hampshire en zal ik meer blogs schrijven.